Μωσαϊκά … ή περίτεχνη επένδυση των χώρων …

    Ψηφιδωτά ή μωσαϊκά.. μια παλαιά αλλά διαχρονική αξιόλογη τέχνη ιδιόμορφης ζωγραφικής απεικόνισης που ξεκίνησε σαν επιδαπέδια επένδυση  χώρων και που διαπίστωνες  την ομορφιά και της  αξία της όταν πάταγες πάνω σε αυτήν ,που σε εντυπωσίαζαν οι αφηγηματικού τύπου παραστάσεις που απεικόνιζε  όμως στις μέρες μας αποτελεί μια περίτεχνη κατασκευή επένδυσης  στην οποίαν θαυμάζουμε την τέχνη μιας ιδιόμορφης ζωγραφικής. 

      Η πραγματική  τους  ονομασία  για μερικούς είναι  ψηφίδωμα  και  όχι ψηφιδωτό  λέξη  που καθιερώθηκε μετά το 1920 ως έννοια να περιγράψει  την τοποθέτηση της ψηφίδας (=μικρή λίθος ,λιθαράκι)   σε ένα δώμα( =αίθουσα, τμήμα οικίας ).   Κατ’ άλλους η πραγματική και σωστή ονομασία είναι μωσαϊκό , μια  τέχνη  που  αρχικά αναφέρεται  στους  χώρους  λατρείας  των  Μουσών  που  ήταν κατασκευασμένοι  σε  σπηλιές με  τρεχούμενο  δροσερό  νερό , γεμάτες από έναν πολύχρωμο διάκοσμο από κογχύλια , ελαφρόπετρες και τμήματα γυαλιού.   

   Ιστορικά η πρώτη κατασκευή μωσαϊκού βρέθηκε στην Αρχαία Ελληνική πόλη Γόρδιο της Φρυγίας (σημερινή Yassihüyük της Τουρκίας ) περίπου τον 8 αιώνα π.Χ. , ήταν μια κατασκευή από χρωματιστά βότσαλα που αποτελούσαν μια μορφή κολλάζ από ακανόνιστα σχήματα , δείγμα μιας τεχνικής που υπήρχε στην Μεσόγειο και την Μικρά Ασία γενικότερα . Χρόνια αργότερα την ίδια τεχνική την συναντάμε στα Μακεδονικά ανάκτορα αντίγραφα μιας παρόμοιας Μυκηναϊκής τεχνικής που τα χρησιμοποιούσε για επενδύσεις χώρων.  

    Η τέχνη επεξεργασίας του γυαλιού και η εκτεταμένη χρήση του έδωσε στην μωσαϊκή τεχνη νέα ώθηση σε αυτές τις κατασκευές  και η τεχνική της αποτύπωση περίπου τον 1^ο  αιώνα π.Χ. μεταλαμπαδεύτηκε στη Ρώμη και από εκεί σε ολόκληρη τη Κραταιά Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία αφού πρώτοι αυτοί χρησιμοποίησαν ψηφιδωτά ευρέως σε επιδαπέδιες ή επιτοίχιες εφαρμογές, σε αψίδες και στην πεζοδρόμηση οδών .

       Η τέχνη της ψηφιδωτής διακόσμησης έφτασε σε σημείο αξεπέραστης  τελειότητας μέσα στα βυζαντινά χρόνια υποσκελίζοντας κάθε άλλη πλαστική μορφή και κυρίως τη γλυπτική , αντανακλώντας όχι μόνο την δύναμη και τον πλούτο της τότε κυβερνώσας θρησκευτικής και στρατιωτικής τάξης αλλά και τον αισθητικό τους προβληματισμό ως προς αυτή την τέχνη.   

      Η φωτογράφηση έγινε στην αρχαία εγκαταλειμμένη σχεδόν Ρωμαϊκή πόλη Volupilis του Μαρόκου όπου δεκάδες υπέροχα υπαίθρια μωσαϊκά , αφημένα στον χρόνο ,εκτεθειμένα στις καιρικές συνθήκες αντιστέκονται ακόμη σε πείσμα των καιρών αλλά και της αδυναμίας μας να ασχοληθούμε με μια μορφή τέχνης ..που δεν μετακινείται.  

 

                                      Δείτε επίσης ....

  Mια αναφορά στην πόλη αρχαία Ρωμαική Volupilis    

και φυσικά όλες τις αναρτήσεις ταξινομημένες ανά τίτλο πιέζοντας εδώ....

    

                                                                                                                   Ιωάννινα Φεβρουάριος 2019

Βολοβίλης… μια εντυπωσιακή Ρωμαϊκή Πόλη στο Μαρόκο

Volubilis… Μια πανάρχαια μισογκρεμισμένη πόλη του Μαρόκου , η αρχαία πρωτεύουσα του Βασιλείου της Μαυριτανίας  ,των Βερβέρων  και των Φοινίκων , ένας αξιόλογος αρχαιολογικός χώρος με δεκάδες ευρήματα που ανάγονται στην εποχή της πάλε ποτέ κραταιάς Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας , μια πόλη που η ιστορία της ξεκινάει περίπου πριν από 5000 χρόνια όταν πρωτοκατασκευάσθηκε το μεγαλειώδες μνημείο του «ψεύτικου» Θεού της ηλιακής και χθόνιας λατρείας , του Θεού του Κεραυνού και της καταιγίδας  όπως αργότερα προσδιορίζεται από την Ιουδαϊκή Βίβλο και την Προτεσταντική μεταρρύθμιση  

       Σήμερα ,παρότι οι ανασκαφές συνεχίζονται , αναδεικνύεται ένας αξιόλογος ρωμαϊκός πολιτισμός με εντυπωσιακά κτήρια , φανταστικά ψηφιδωτά δαπέδου , ,κατασκευασμένα περίπου τον 1-2 αιώνα μετά Χριστού χάρις στην νύμφευση τοπικού άρχοντα με την κόρη ρωμαίου Αυτοκράτορα αλλά και στην εύφορη περιοχή που τροφοδοτούσε με σιτηρά , ελαιόλαδα , άγρια ζώα και οψιδιανό , υλικό για την κατασκευή γυαλιού μιας τεχνικής πολύ αναπτυγμένης στην ευρύτερη περιοχή . 

    Η αποσύνθεση της αίγλης αυτής της πόλης ξεκίνησε τον 3 αιώνα μ.Χ. με την κατάρρευση της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας και με την επιχείρηση βίαιης αυτοδιάθεσης και αυτοδιαχείρισης  περιοχών από στρατηγούς και ολοκληρώθηκε με έναν ισχυρό σεισμό και κυριολεκτικά ισοπέδωσε την αρχαία αυτή πόλη θάβοντας στα ερείπια των σπιτιών δεκάδες χάλκινα αγάλματα , ψηφιδωτά και μια αρχιτεκτονική ρωμαϊκής και Βερβέρικης νοοτροπίας.   

     Στα επόμενα χρόνια η πόλη συνεχίζει να κατοικείτε με την επιρροή χριστιανικών προτύπων όμως η καταστροφή της ολοκληρώθηκε το 708 μ.Χ. με τις ληστρικές επιδρομές Αράβων Βερβέρικης φυλής της Λιβύης , που κυριολεκτικά ισοπέδωσαν την πόλη χρησιμοποιώντας ακόμη και τα δομικά της υλικά για την κατασκευή της υποδομής της γειτονικής πόλης  Meknes.  Η καταστροφή της ολοκληρώθηκε τον 18 αιώνα όταν ένας ακόμη ισχυρός σεισμός ισοπέδωσε ότι είχε απομείνει από τον χρόνο , την λήθη και την αυθαίρετη οικιοποίηση.   

    Στα επόμενα χρόνια και κατά την περίοδο της γαλλικής κυριαρχίας η περιοχή ανασκάφθηκε αποκαλύπτοντας εξαίσια εντυπωσιακά ψηφιδωτά και αναπαρήχθησαν ή ανακατασκευάστηκαν μερικά από τα πιο σημαντικά δημόσια κτίρια και σπίτια υψηλού επιπέδου. Σήμερα χαρακτηρίσθηκε ως ένας χώρος παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς , ως "ένα εξαιρετικά καλά διατηρημένο παράδειγμα μιας μεγάλης ρωμαϊκής αποικιακής πόλης στα περιθώρια της αυτοκρατορίας".  

Δείτε επίσης όλες τις αναρτήσεις πιέζοντας εδώ.

                                           

                                                                Ιωάννινα Φεβρουάριος 2019

Των Βερβέρων τα ...υπόσκαφα

Τα απρόβλεπτα στοιχεία της φύσης , ο άνεμος με αυτά που κουβαλάει , το δύσβατο και αφιλόξενο έδαφος , οι διωγμοί , οι λεηλασίες , η φτώχια και οι εύκολες λύσεις ήταν φαντάζομαι οι πρωταρχικές αιτίες ,που οδήγησαν τον πρωτόγονο άνθρωπο να επιλέξει αρχικά τουλάχιστον , είτε τις σπηλιές είτε τις υπόσκαφες κατασκευές σαν πρώτο δείγμα κοινωνικής συγκρότησης.       Ένα σχεδόν ολόκληρο χωριό αυτής της μορφής πρωτόγονης κατοικίας που προσέφερε στοιχειωδώς ελεγχόμενες συνθήκες διαβίωσης και προστασίας από λεηλασίες και σφαγές , αποτελούν και τα υπόσκαφα των Βερβέρων , κατοικίες μέσα στο έδαφος, που ακόμη και σήμερα υπάρχουν διάσπαρτα και κατοικούνται μάλιστα στην περιοχή Ματμάτα της Τυνησίας ..   

Ένα άγριο ,άγονο σχεδόν έρημοποιημένο έδαφος ,πατρίδα των Βέρβερων ,ενός ελεύθερου λαού που προσαρμόσθηκε και εναρμονίσθηκε απόλυτα στο σκληρό ,γεμάτο αντιξοότητες περιβάλλον , σε μια περιοχή που οι φυσικοί πόροι είναι ελάχιστοι , που διάλεξε προσεκτικά απόμερα εδάφη και με τα πρωτόγονα εργαλεία του τα διαμόρφωσε σε υπόγεια καταφύγια γιαυτόν , την φαμίλια του , τα ζωντανά του , το βιός του.   

Δεν είναι ιστορικά επιβεβαιωμένο ,πότε ακριβώς δημιουργήθηκε το χωριό αλλά οι ορισμένοι ισχυρίζονται ότι δημιουργήθηκε της περίοδο της Ρωμαικής Αυτοκρατορίας , τότε που οι πειρατές αλλά και άλλα αραβικά ή αιγυπτιακά φύλα , «αλώνιζαν» λεηλατώντας ολόκληρες περιοχές , που οι κάτοικοι τις εγκατέλειπαν αδυνατώντας να τους αντιμετωπίσουν και κατέφευγαν για να γλυτώσουν τις ζωές των σε σπηλιές .         Κάπως έτσι δημιουργήθηκε και αυτό το πρωτόγονο χωριό απόμερο , απόμακρο και ξεχασμένο για αιώνες ώσπου ο σκηνοθέτης Τζώρτζ Λούκας αποφάσισε να δημιουργήσει το 4ο επεισόδιο της σειράς Star war που ανέδειξε όχι μόνο έναν πολιτισμό μια ελεύθερης φυλής , εξ ανάγκης άγριων και ικανών πολεμιστών , που ποτέ δεν αφομοιώθηκε αλλά διατήρησε ακόμη και σήμερα έθιμα και παραδόσεις .   

 Δείτε παρόμοιες υπόσκαφες κατασκευές 

 Ιραν ενα χωριό με τρωγλοδύτες

Υπόσκαφα της Καπαδοκίας..

 και όλα τα περιεχόμενα πιέζοντας εδώ..

                                                                                                             Ιωάννινα Φεφρουάριος 2019