Τσίπουρο.. μια γιορτή για Οινοπνεύματα και κέφι

          Τσιπουροκατάνυξη…ή τσιπουροσυνάθροιση …μια κλασσική αγαπημένη ελληνική συνήθεια για τους περισσότερους , μια λατρεμένη συνήθεια  ,κυρίως των λαϊκών τάξεων που συνδυάζει την κατανάλωση ποσότητας οινοπνεύματος δηλαδή τσίπουρου ή τσικουδιάς, το ποτό των φτωχών όπως το αποκαλούν και εκλεκτών μεζέδων που, συνήθως  με την συνοδεία μουσικής ή λαϊκών οργανοπαικτών δημιουργούν μια ιδανική ατμόσφαιρα τόσο για να ομορφύνουν την ζωή τους όσο και να προκαλέσουν συναισθήματα αναγκαίας συνύπαρξης και ομαλής συμβίωσης.        Όλα ξεκίνησαν αρκετά παλαιά ή σαν υποπροϊόντα της απόσταξης του Οίνου ίσως στην Μικρά Ασία πριν από 8000 χρόνια ή ίσως στην Κίνα όταν είχε παραχθεί το πρώτο προϊόν απόσταξης  οινοπνεύματος  από κρασί και ρύζι που αργότερα  μεταφέρθηκε από τους Άραβες στην Αίγυπτο όπου καθιερώθηκε από τους Αλχημιστές ο άμβυκας ,το καζάνι με το θολωτό καπάκι ως η αποδοτικότερη συσκευή απόσταξης και ο όρος αλκοόλ αλλά ως …σκόνη βαφής..        Για τα Ελληνικά δεδομένα η παραγωγή του τσίπουρου εμφανίζεται περίπου τον 14^ο αιώνα στο Άγιο Όρος από μοναχούς που κατοικούσαν εκεί ως αποτέλεσμα της επεξεργασίας των υποπροϊόντων παραγωγής κρασιού και με τα χρόνια εξαπλώθηκε σε άλλες περιοχές της Ελλάδας, κυρίως στη Μακεδονία , Θεσσαλία Ήπειρο και Κρήτη.    Μάλιστα οι μοναχοί του Αγίου Όρους έχουν ακόμη και σήμερα την συνήθεια να προσφέρουν καλωσορίζοντας τους επισκέπτες στις μονές ένα ποτηράκι τσίπουρο και ένα λουκούμι.        Η πρώτη ύλη παραγωγής τσίπουρου προέρχεται από τα κατάλοιπα της συμπίεσης ή πολτοποίησης των σταφυλιών ,δηλαδή από τα ράκη (υπολείμματα) των σταφυλιών  , μια μάζα που αποτελείται από τους φλοιούς , τους  βόστρυχους (τσάμπουρα – κοτσάνια) ,  τα γίγαρτα (κουκούτσια) ενώ περικλείει και κάποιο ποσοστό αζύμωτου γλεύκους (μούστου). Αυτή η μάζα θερμαίνεται μέσα στον αμβυκα , παράγεται ατμός που διέρχεται μέσα από ειδικό σωλήνα , τον λουλά που ψύχεται συνεχώς εξωτερικά από τρεχούμενο νερό και υγροποιείται παράγοντας το τσίπουρο. Παλαιότερα το τσίπουρο στα Ελληνικά χωριά ονομαζόταν και ρακί μία τούρκικη λέξη που ορισμένοι ισχυρίζονται ότι προέρχεται από το αραβικό  "αράκ", που σημαίνει απόσταγμα. Άλλοι ισχυρίζονται ότι προέρχεται και από το ρήμα "ρήγνυμι" (=σπάω), με σκοπό την εξαγωγή του χυμού και "ραξ" (ρόγα του σταφυλιού) ή από τα ράκη (=υπολείμματα) των σταφυλιών που είναι και η πιθανότερη πρέλευση της Ονομασίας.

   Για τα Ελληνικά δεδομένα το τσίπουρο Τυρνάβου είναι κατοχυρωμένο ΠΓΕ (προϊόν Γεωργικής ένδειξης ) από το 1989 με τον ΚΑΝ.1576/89 και ο Τύρναβος είναι η μόνη πόλη που καταχωρήθηκε ως ΠΓΕ, με μοναδική δέσμευση που υπάρχει είναι η μονάδα παραγωγής και εμφιάλωσης να είναι στη περιοχή Τυρνάβου. Οι άλλες τρεις που είναι μαζί με τον Τύρναβο κατοχυρωμένες από την ΕΕ είναι Μακεδονίας, Θεσσαλίας και τσικουδιά Κρήτης με τους ίδιους όρους.  

Για περισσότερες πληροφορίες αναζητήστε στοιχεία εδώ

1       https://el.wikipedia.org/wiki/Τσίπουρο

2       http://mpousoulas.com/wp-content/uploads/2017/01/tsipouro-paraskeui.pdf

3       http://www.gourmed.gr/mesogeios/pota%5D/tsipoyro-apostagma-kardias

4       http://www.mixanitouxronou.gr/i-ellada-echase-tin-machi-tis-rakis-apo-tous-tourkous-alla-kerdise-to-tsipouro-ke-tin-tsikoudia-sti-sinechia-o-erntogan-apokirixe-tin-tourkiki-patrotita-tis-rakis/

5       http://www.kalavrytanews.com/2014/10/h-diadikasia-paragoghs-tsipoyroy-tripotama.html

6       http://thanos29.blogspot.gr/2017/08/blog-post_813.html

                                                                                                                    Ιωάννινα Νοέμβριος 2017