Τα Κείμενα και οι Εικόνες αποτελούν πνευματική εργασία και επιτρέπεται η αντιγραφή τους μόνο οταν αναφέρεται ρητά η διεύθυνση προέλευσης δηλαδή το παρόν Ιστιολόγιιο ή ο συντάκτης του Κειμένου

Ρεμπέτικο ... η έκφραση ψυχής των περιθωριοποιημένων .

     Το λάτρεψαν , το μίσησαν , το κυνήγησαν όσο πιο άγρια μπορούσαν , το είπανε παράνομο και παρακατιανό, του περιθωρίου , το απαγορεύσανε οι μεν ως «τουρκοειδές» μα και οι άλλοι οι Τούρκοι σαν «κατάλοιπο της ελληνικής μουσικής » , είπαν πως είναι το υποκόσμου και των άξεστων χαμάληδων , των ανθρώπων του λιμανιού, των φυλακισμένων ... μα σε πείσμα όλων αυτό επέζησε, ανδρώθηκε και μπήκε στην καρδιά μας , τραγουδήθηκε υμνήθηκε από όλους ακόμη και από αυτούς που το είχανε μισήσει.      Ορισμένοι ισχυρίζονται ότι πρωτοεμφανίσθηκε στις αρχές του 1830 στην Αθήνα στις φυλακές και τα κελιά του «Μεντρεσέ» που τις ονομάζανε "μουρμούρικα".
      Ήταν η εποχή που οι ξενόφερτοι Βαυαροί προσπαθούσαν να εισάγουν στη τότε αστική αθηναϊκή κοινωνία τις καντρίλιες και την πόλκα. Ήταν την ιδία εποχή που στην πλατεία Ψυρρή , στην συνοικία των φτωχών, πρωτοεμφανίσθηκε η πρώτη ομάδα των «ξυπόλυτων γύφτων» που τραγούδησαν τα «μουρμούρικα» ή «σεβταλήτικα» ή «γιαλάδικα» , λαικά τραγούδια που μιλούσαν για το πόνο της καθημερινότητας ,για την φτώχεια και την «αφραγκία» , για ανεκπλήρωτες έρωτες , για χαμένα όνειρα και πόθους.
     Ταυτόχρονα στις πλούσιες γειτονιές της Σμύρνης , στα Παράλια της Μικράς Ασίας αλλά και σε άλλες παραθαλάσσιες πόλεις και λιμάνια όπως Θεσσαλονίκη , Βόλο ακόμη και Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου ένα νέο λαϊκό αστικό είδος μουσικής , διαφορετικό από το δημοτικό τραγούδι αρχίζει να αναπτύσσεται σε καφενεία και σε μάνδρες, ένα άλλο είδος με ανατολίτικους ήχους και διαφορετική θεματολογία από το δημοτικό τραγούδι , εκφράζοντας τον έρωτα , την καθημερινότητα , τον μόχθο και πάνω απόλα τα αδιέξοδα της ζωής του βιομηχανικού εργάτη που έχασε πλέον την αυτοδιαχείριση που είχε , ήταν τα ονομαζόμενα τότε «καφέ αμαν» ως συχνή επανάληψη της τούρκικης λέξης αμάν ή έλεος.  
     Λίγα χρόνια αργότερα , άρχισε να εμφανίζεται και ο όρος ρεμπέτικο ως ένας εύκολος χαρακτηρισμός αυτού του είδους της μουσικής που είχε εμφανισθεί στα λιμάνια , από αγράμματους ανθρώπους που δεν προέρχονταν από μουσικές σχολές αλλά από εμπειρικούς μουσικούς απείθαρχους και «άτακτους» , που όμως ήταν πλήρως αποδεκτός από την λαϊκή μάζα των ανθρώπων.
   Αν και στην ετυμολογία της λέξης Ρεμπέτικο επικρατεί πλήρη σύγχυση ορισμένοι δέχονται ότι προέρχεται από την ελληνική λέξη «ρέμβομαι» με την έννοια του «στρέφομαι ολόγυρα, περιφέρομαι ασκόπως, περιπλανώμαι και μεταφορικώς, ενεργώ αλογίστως, είμαι άτακτος.» , άλλοι πάλι από την τούρκικη λέξη rebet» (=περιφερόμενοι άσκοπα , εκτός νόμου) ή από την ιταλική «rebelo» (= άτακτος) ή την αραβική «rubaiyat» (= τετράστιχα) ή την σλάβικη λέξη «rebenok» (= παλικάρι).
     Όποια και αν είναι η ετυμολογία του όρου εκείνο που έχει σημασία είναι ότι αυτού του είδους η μουσική κατάφερε να βρει τον δρόμο της έστω και με τις δυσκολίες που συνάντησε έτσι ώστε από την 8 Δεκεμβρίου 2017 να ενταχθεί στον διεθνή κατάλογο της “άϋλης πολιτιστικής κληρονομιάς της UNESCO αποτελώντας το πέμπτο στοιχείο που εγγράφει η χώρα μας στον Αντιπροσωπευτικό Κατάλογο αυτής της άϋλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ανθρωπότητας.
Έχουν προηγηθεί η μεσογειακή δίαιτα, η παραδοσιακή μαστιχοκαλλιέργεια στη Χίο, η Τηνιακή μαρμαροτεχνία, καθώς και το εθιμικό δρώμενο των Μωμόερων.  
     Οι εικόνες προέρχονται από μια παράσταση των "ρεμπετόφιλων" μιας αξιόλογης ομάδας μουσικών από τα Ιωάννινα και από μία παράσταση που έδωσαν σε γνωστό μουσικό χώρο των Ιωαννίνων και τους ευχαριστώ για τις ομορφες εικόνες που μου δώσαν.


Περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να βρείτε στους παρακάτω στνδέσμους.






                                                                                                  Ιωάννινα Δεκέμβριος 2017



Δεν υπάρχουν σχόλια: